N.I.M.B.Y.

Το γνωστό Σύνδρομο NIMBY (Not Ιn Μy Back Yard, ελληνιστί «όχι στην πίσω αυλή μου») είναι ιδιαίτερα ισχυρό στην ελληνική κοινωνία με αποτέλεσμα σημαντικά έργα και δράσεις να μην υλοποιούνται. Αντί να πολεμηθεί κοινωνικά και πολιτικά, πυροδοτείται με ανεξέλεγκτη φημολογία, παραπληροφόρηση και καλλιέργεια αισθήματος αδικίας.

Διαβάζοντας την επιχειρηματολογία σε δημοσίευμα των τουριστικών φορέων της Κέρκυρας, οι οποίοι αντιτίθενται στη δημιουργία Αιολικών Πάρκων στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ βορειοδυτικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων, αισθάνομαι το Σύνδρομο διάχυτο στην τοπική κοινωνία. Ναι, δηλώνουν υπέρ των ΑΠΕ, αρκεί η εγκατάστασή τους να μη γίνει στο δικό τους τόπο. Μικρή σημασία φαίνεται να έχει το προφανές όφελος για το σύνολο της (τοπικής) κοινωνίας. Μικρή σημασία φαίνεται να έχει το γεγονός ότι στην Πτολεμαΐδα ένας στους τρεις θανάτους προκαλείται από καρκίνο. Υπάρχει κάποιος ορθά σκεπτόμενος άνθρωπος που δεν βλέπει πως ο τουρίστας του αύριο θα ταυτίζει την ποιότητα με το περιβάλλον;

Δεν μπορώ να πιστέψω ότι αυτές οι κοινωνίες δεν βλέπουν παραπέρα. Ότι δεν τους νοιάζει αν ζούμε σε μια εποχή που όλοι οι λαοί προσπαθούν να βρουν λύση στα μεγάλα περιβαλλοντικά ζητήματα όπως η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, η εξάντληση των αποθεμάτων του πετρελαίου και του φυσικού αερίου και η αύξηση του εξωτερικού κόστους εκπομπών διοξειδίου. Ότι δεν βλέπουν, πως για την επόμενη γενιά ζητήματα που αφορούν στο περιβάλλον θα είναι πολύ ψηλά στις προτεραιότητες.

Θεωρώ ότι σίγουρα υπάρχει άγνοια, ότι κυριαρχεί μια συνολική σύγχυση που προκύπτει από μια Βαβέλ απόψεων και παραπληροφόρησης. Για τις μικρές και απομονωμένες κοινωνίες τα παραπάνω, η έλλειψη στρατηγικής προσέγγισης για προώθηση των ΑΠΕ και οι προτάσεις για δυσανάλογου μεγέθους εγκαταστάσεις, αναπόφευκτα δημιουργούν αρνητικό κλίμα και καχυποψία. Οι κοινωνίες αυτές είναι ανώριμες να δεχτούν τόσο μεγάλα έργα, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις τα έργα είναι υπερβολικά και δεν λαμβάνουν υπόψη τις οικογεωγραφικές ιδιαιτερότητες των μικρών νησιών.

Το κράτος έχει ένα ρόλο κλειδί. Η νέα κυβέρνηση μας έχει δηλώσει πως η «Πράσινη Ανάπτυξη» είναι στρατηγική επιλογή της χώρας. Πρέπει να ξεκαθαρίσει την στρατηγική, να σχεδιάσει σωστά, να λύσει τα χωροταξικά ζητήματα, να ενημερώσει σωστά. Η προώθηση των ΑΠΕ είναι μονόδρομος. Είναι υποχρέωση μας και όχι μόνο λόγω της νομοθεσίας της ΕΕ για συμμετοχή των ΑΠΕ κατά 20% στην τελική κατανάλωση ενέργειας μέχρι το 2020. Ζούμε σε μια χώρα όπου κοινό χαρακτηριστικό των περισσότερων νησιών είναι το μεγάλο αιολικό και ηλιακό δυναμικό, και σε μικρότερη κλίματα το γεωθερμικό δυναμικό. Οι ΑΠΕ είναι φυσικές, άφθονες, διάσπαρτες, ανεξάντλητες, δεν ρυπαίνουν, δεν εκπέμπουν αέρια του θερμοκηπίου, δεν προκαλούν βλάβες στην υγεία, προσφέρονται για περιφερειακή ανάπτυξη, για αποκέντρωση του ενεργειακού μοντέλου παραγωγής και παράλληλα δεν είναι προνόμιο λίγων «τυχερών» κρατών.

Φυσικά υπάρχει και ο αντίλογος, ο οποίος αναφέρεται στην προχειρότητα σύνταξης του χωροταξικού για τις ΑΠΕ, στα μεγάλα συμφέροντα που έχουν παρεισφρήσει στην εκμετάλλευση των μεγάλων εγκαταστάσεων, στην έλλειψη διαφάνειας σχετικά με τους διαγωνισμούς και τα έργα στη χώρα μας και τη γενναιόδωρη χρηματοδότησή τους από ευρωπαϊκά κονδύλια. Βέβαια, όλα αυτά τα χρόνια επιδοτούνται περιβαλλοντικά καταστροφικές δραστηριότητες, γιατί όχι και οι ΑΠΕ;

Πρέπει ως κοινωνία να προσανατολιστούμε στην πράσινη ανάπτυξη. Ο ρόλος των πολιτών και των επιχειρήσεων καθοριστικός στην ανάληψη συλλογικής ευθύνης, σε σωστές πρακτικές και συμμόρφωση με την νομοθεσία. Η ευθύνη για την κλιματική αλλαγή και το όφελος από την ανάσχεσή της πρέπει να καταμεριστεί σε όλη την κοινωνία. Παράλληλα, με τα μεγάλα έργα θα πρέπει να γίνουν έργα και σε μικρότερη κλίμακα, θερμομονώνοντας και αναβαθμίζοντας ενεργειακά όλα τα σπίτια, εγκαθιστώντας φωτοβολταϊκά και πράσινες στέγες στις πόλεις. Και όλα αυτά πρώτα στη δική μας αυλή και μετά πείθοντας το γείτονα.